ششمین جلسه بررسی کتاب حیات فکری-سیاسی امامان شیعه نوشته رسول جعفریان، با حضور رئیس و اعضای خانه بیداری اسلامی پنج شنبه بیست و پنجم آبان ماه 96، در محل این مرکز برگزار شد. موضوع این جلسه بخش نخست فصل امام مجتبی(علیه السلام) بود.

دکتر نجفی در مقدمه و در تبیین جایگاه فلسفه تاریخ در کتاب گفت: "جعفریان معتقد است که اگر مسیر حرکت تاریخ را درست بفهمیم، متوجه خواهیم شد که وقوع برخی رویدادها ضرورری و برخی دیگر محال است. به تعبیر دیگر، برای هر اجتماع انسانی، برخی ویژگی ها ذاتی و برخی عَرَضی اند. اگر بتوانیم ذات و عَرَض را در تاریخ بشناسیم، می توانیم از آن برای نقد گزارش مورخین استفاده کنیم. نکته مهم درباره کتاب جفریان این است که، مباحث آن فقط تاریخ گذشته نیست بلکه نوعی عنصر تکرار در آن وجود دارد که با استفاده از آن می توان قوانین جامعه و همچنین نوعی فلسفه تاریخ را استخراج کرد. مثلا در بحث امام حسن(علیه السلام) می توانیم نوعی قانونمندی تاریخی و نه عقلانی یا فلسفی ببینیم. یعنی تاریخ را می خوانیم و متوجه یک ویژگیِ ذاتی و عمیق می شویم، مخصوصا که فعل و قول معصوم در آن هست که می تواند تکرارپذیر باشد. به این معنا، به نوعی فلسفه تاریخ می رسیم."

وی در ادامه «حفظ استقلال» را ویژگی بارز حرکت ائمه و به پیروی از آن ها علما دانست و گفت: "دستگاههای حکومتی این خط استقلال را نمی پذیرند. از این رو، دستگاه تبلیغی بنی امیه که علویان را رقیب اصلی خود می دانست، در مواجهه با امام حسن(علیه السلام) به منظور تخریب چهره ایشان، به ایجاد شایعات بی اساس و بسیار زیاد علیه امام(علیه السلام) پرداخت تا به وسیله این شایعات زمینه دور شدن مردم از ایشان را آماده کند. یکی از بزرگترین اقدامات بنی امیه علیه خط علوی، جداکردن جریان فکری و سیاسی امام علی(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) از امام حسن(علیه السلام) بود. این جدا کردن امکان اجتماع میان آنها را از بین می بَرد و باعث می شود نتوانیم یک راه واحد پیدا کنیم و در نتیجه خط امامت را گم خواهیم کرد. مشابه این اتفاق در مورد انقلاب مشروطه افتاد که با تمرکز بر علمای مخالف مشروطه، رهبری آن از دست علما خارج شد. در انقلاب اسلامی هم سعی کردند چنین شکافی ایجاد کنند ولی شخصیت قوی امام خمینی(ره) مانع شد."

رئیس خانه بیداری خاطر نشان کرد که: "حفظ استقلال ائمه محدود به دستگاه حکومتی نمی شود، آنان خط استقلال خود را در مقابل خوارج و عثمانی ها هم حفظ می کردند. هرچند خط امامت در برخی مواضع با خوارج یا عثمانی ها مشترک بود ولی بی بصیرتی آنها باعث تضعیف خط امامت می شد. به همین دلیل، ائمه از همراهی آن ها در جریانات سیاسی ممانعت می کردند. مثلا در ماجرای قتل عثمان، امام هرچند مخالف عثمان هستند ولی در قتل او هم نقشی ندارند."

نجفی در پایان گفت: "مخالفت شیعیان با اصل خلافت است ولی اهل کوفه با حاکم خلافت مشکل داشتند نه با اصل خلافت. دلیل این اختلاف به تفاوت نظریه نصب و نظریه استخلاف برمی گردد. به همین دلیل، امام حسن(علیه السلام) شرط برخی بیعت کنندگان مبنی بر جهاد با ستمگران را نپذیرفت. زیرا هرچند شرط درستی است ولی در حد کتاب خدا و سنت نیست و مشروعیت امام به این شرط وابسته نیست. "