انجمن صفاخانه
انجمن صفاخانه نام مکانی در محله جلفا اصفهان (محله ارامنه اصفهان) واقع در جنوب اصفهان بوده است. این مکان، محل مناظره و گفتگوی ادیان بوده است که به همت آقا نجفی اصفهانی و حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی(1) در سال ۱۲۸۱ شمسی برابر با جمادی الاخر ۱۳۲۰ قمری و ۱۹۰۲ میلادی(2) تأسیس شده است در این مکان مبلغین مسیحی و نمایندگان مسلمانان به بحث و گفتگو می‌پرداختند(3). این مکان یکی از اولین مراکز گفتگوی ادیان و تمدن‌ها بوده است.
پیشینه و تأسیس
جمعی از مبلغین مسیحی که از اروپا به هندوستان رفته، فارسی آموخته و کتب متعددی در رد اسلام چاپ کرده بودند، به اصفهان آمده و به مبارزه علمی با اسلام پرداختند. سردسته مبلغین مسیحی، شخصی موسوم به تیزدال بود. وی در محله جلفای اصفهان منزل گرفته بود و علمای اصفهان را به مناظره درباره دین مسیح و اسلام دعوت می‌نمود. کتابی را نیز در رد اسلام موسوم به ینابیع الاسلام منتشر ساخت(4). آقانجفی اصفهانی و حاج‌آقانورالله، درصدد مبارزه و مباحثه با آنها برآمدند. از این رو با همکاری رکن‌الملک شیرازی، داعی الاسلام برای مباحثه با آنان تعیین گردید. همزمان با انتخاب یک نفر برای مناظره و رد عقاید نصاری و مبلغین عیسوی، علمای اصفهان به رهبری آقانجفی و حاج‌آقا نورالله، به تشکیل انجمنی به نام انجمن صفاخانه در محله جلفا دست زدند(5).
به فاصله سه ماه از تأسیس صفاخانه اولین شماره ماهنامه «الاسلام» در رمضان ۱۳۲۰قمری سپتامبر ۱۹۰۳میلادی منتشر شد. این مجله، سخنگوی انجمن صفاخانه بود. شرح مناظرات میان علمای شیعه و مبلغین مسیحی در این مجله درج می‌شد. تاثیر این اقدام فرهنگی تا آنجا ادامه یافت که نسخه‌های این مجله در لندن و بعضی پایتخت‌های اروپایی و هم چنین مصر، هند، حجاز و عثمانی مورد استفاده وسیع متفکرین مسلمان در برخورد با آرای مسیحیت و سایر ادیان قرار می‌گرفت(6).
پانویس
